در این میان، برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور از ابتدای سال ۱۳۹۶ به مدت ۵ سال (پایان ۱۴۰۰) اجرایی می‌شود و تمام دستگاهها مکلف به تحقق اهداف پیش بینی شده در این قانون هستند که در این گزارش تکالیف قانونی برنامه ششم توسعه در حوزه اشتغال، کاهش بیکاری بیکاری، وضعیت کارکنان شاغل در دستگاههای دولتی - شرکتی - خصوصی و تعاونی، حقوق بازنشستگان، اشتغال محرومین مناطق آزاد، ضوابط استخدامی ایثارگران، فرزندان شهدا و جانبازان، مشوق‌های جذب جوانان برای کارفرمایان، بازنشستگی بانوان شاغل دارای ۲۰ سال سابقه و بازنشستگی رانندگان وسایل نقلیه سنگین مورد بررسی قرار گرفته است.
جدول خلاصه مصوبات
| دولت مکلف به متناسب سازی حقوق شاغلان شرکتهای خصوصی با کارمندان دولت شد |
| مجلس با تعیین سقف برای پاداش خدمت بازنشستگان مخالفت کرد |
| سازمان تأمین اجتماعی موظف به همسان‌سازی حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران شد |
| مستمری بازنشستگان پیش از موعد طبق ۲ سال آخر پرداخت حق بیمه محاسبه می‌شود |
| تمام دستگاه ها موظفند با درخواست بازنشستگی بانوان شاغل که دارای حداقل ۲۰ سال سابقه خدمت هستند، بدون محدودیت سنی موافقت کنند. |
| استخدام سالانه ۱۰۰ هزار نفر در مناطق آزاد از سوی کمیته امداد و بهزیستی. |
| آتش‌نشانی و پرتوکاری اشعه، جزء مشاغل سخت محسوب شدند. |
| دولت موظف به تمهیدات قانونی برای ایجاد امنیت شغلی اصحاب فرهنگ و هنر شد. |
| کارفرمایان و کارآفرینان، مشروط بر استخدام فارغ‌التحصیلان از پرداخت حق بیمه معاف می‌شوند. |
| دولت مکلف به استخدام تمام فرزندان شهداء و فرزندان جانبازان ۷۰ درصد و بالاتر در طول ۵ سال آینده شد. |
| فرزندان و همسران شهدای شاغل در دستگاههای موضوع ماده۲ قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران می‌توانند با حداکثر ۸ سال سنوات ارفاقی و با دریافت حقوق و مزایای کامل بازنشسته شوند. |
| پرداخت حداقل دستمزد قانون کار برای جانبازان پنجاه درصد و بالاتر و جانبازان اعصاب و روان و شیمیایی و «جانبازان دارای محدودیت جسمی حرکتی» به تشخیص کمیسیون پزشکی بنیاد |
| حداقل ۲۵ درصد از سهمیه استخدامی دولت، برای خانواده‌های شاهد، جانبازان و آزادگان، همسر و فرزندان شهدا و جانبازان بیست و پنج درصد و بالاتر، فرزندان و همسران آزادگان یک‌سال و بالای یک‌سال اسارت، اسرا و خواهر و برادر شاهد اختصاص دهند و پنج درصد(۵%) سهمیه استخدامی را نیز به رزمندگان با سابقه حداقل در نظر گرفته شد. |
| اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه که شغل خود را از دست می‌دهند تحت پوشش بیمه بیکاری قرار می‌گیرند. |
| رانندگان وسایل نقلیه سنگین دارای ۳۰ سال سابقه که ۲۵ سال سابقه پرداخت بیمه دارند، می‌توانند بازنشست شوند. |
| مردان شاغل که صاحب فرزند می‌شوند از دو هفته مرخصی اجباری(تشویقی) برخوردار می‌شوند. |
متناسب‌سازی دستمزد شاغلان دولتی و خصوصی
*به منظور حمایت از کارکنان شاغل در شرکتها و تشکلهای حقوقی خصوصی و تعاونی کلیه دستگاههای اجرائی، شرکتهای دولتی و کلیه دستگاهها و شرکتها و موسسات مشمول ذکر نام مکلفند در قراردادهای برون سپاری که با شرکتها و تشکلهای فوق منعقد می‌نمایند، کارفرمای طرف قرارداد با دستگاه اجرائی را موظف کنند دستمزد کارکنان شاغل برای انجام مستقیم موضوع قرارداد و با رعایت قوانین و مقررات کار و تامین اجتماعی به نحوی تعیین نماید که دستمزد کارکنان مذکور با کارمندان رسمی و پیمانی شاغل دستگاه اجرائی (در شرایط مشابه) متناسب شود.
مسئولیت حسن اجرای این ماده به عهده بالاترین مقام دستگاه اجرائی است؛ ضمن اینکه آئین نامه اجرائی این ماده باید به پیشنهاد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان امور اداری و استخدامی کشور، حداکثر پس از شش ماه از تصویب این قانون به تصویب هیات وزیران برسد.
جزئیات تعیین تکلیف حقوق و پاداش بازنشستگان و مستمری‌بگیران
* نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تعیین سقف برای پاداش خدمت بازنشستگان مخالفت کردند.
* به موجب مصوبه مجلس، سازمان تأمین اجتماعی موظف شد در طول برنامه همسان‌سازی حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران را به ترتیب زیر انجام دهد:
۱- همسان‌سازی حقوق بازنشستگان حسب نسبت اولین مستمری دریافتی با سقف پرداختی در زمان برقراری مستمری به طوری که مستمری هیچ بازنشسته‌ای کمتر از نسبت فوق‌الذکر نباشد.
۲- ترمیم حداقل پرداختی بازنشستگان تا پایان سال دوم اجرای برنامه، به میزان حداقل حقوق بازنشستگان کشوری
تبصره- مستمری بازنشستگان کمتر از سی روز به تناسب ترمیم خواهد شد.
* بر اساس مصوبه مجلس، مقرر شد برقراری مستمری بازنشستگی برای تمامی بیمه‌شدگان صندوق‌های بازنشستگی (اعم از کشوری، لشکری، تأمین اجتماعی و سایر صندوق‌های بازنشستگی دستگاهها، نهادها و بانک‌ها) بر مبنای میانگین حقوق ۲ سال آخر منتهی به درخواست بازنشستگی باشد.
محاسبه مستمری بازنشستگان پیش از موعد طبق ۲ سال آخر پرداخت حق بیمه
* نمایندگان مجلس در برنامه ششم توسعه مصوب کردند که مستمری بازنشستگان مشمول قانون بازنشستگی پیش از موعد طبق آخرین ۲۴ ماه پرداخت حق بیمه و با احتساب سنوات ارفاقی از تاریخ بازنشستگی آنان محاسبه و پرداخت شود.
* دستگاهها، سازمان‌ها و شرکتهای دولتی و عمومی غیردولتی تابع صندوق‌های بازنشستگی اعم از کشوری یا تأمین اجتماعی موظف‌اند با درخواست بازنشستگی بانوان شاغل که دارای حداقل ۲۰ سال سابقه خدمت هستند بدون محدودیت سنی موافقت کنند.
استخدام سالانه ۱۰۰ هزار نفر در مناطق آزاد از سوی کمیته امداد و بهزیستی
* بر اساس مصوبه مجلس، سازمان‌های مناطق آزاد مکلف شدند به منظور زدودن فقر از چهره مناطق آزاد تجاری یک درصد از محل وصول عوارض ورود کالاها و خدمات این مناطق را پیش از واریز به خزانه طبق بودجه سنواتی از طریق کمیته امداد امام‌خمینی (ره) و سازمان بهزیستی برای اشتغال محرومین و نیازمندان بومی این مناطق اختصاص دهد.
*طبق این مصوبه، کمیته امداد امام‌خمینی (ره) و سازمان بهزیستی موظف شدند برای توانمندسازی افراد تحت پوشش خود، سالانه ۱۰۰ هزار نفر به ترتیب ۷۰ درصد کمیته امداد و ۳۰ درصد سازمان بهزیستی را صاحب شغل کند و دولت طبق بودجه سنواتی تسهیلات قرض‌الحسنه لازم را جهت تحقق این امر در نظر خواهد گرفت.
آتش‌نشانی و پرتوکاری اشعه، جزء مشاغل سخت محسوب شدند
* نمایندگان مجلس در برنامه ششم، دولت را موظف کردند که شغل آتش‌نشانی و پرتوکاری اشعه جزء مشاغل سخت و زیان‌آور محسوب کند.
الزام دولت به برقراری امنیت شغلی برای اصحاب فرهنگ و هنر
* دولت مکلف است به منظور حمایت از حقوق پدیدآورندگان آثار فرهنگی، هنری و امنیت شغلی اصحاب فرهنگ و هنر و مطبوعات و قلم، بستر سازی برای حضور بین‌المللی در عرصه‌های فرهنگی، هنری و تنظیم مناسبات و روابط میان اشخاص حقیقی و حقوقی مرتبط با امور فرهنگی و هنری اقدامات ذیل را بعمل آورد:
الف- تمهیدات لازم جهت طی مراحل قانونی امنیت شغلی اصحاب فرهنگ و هنر و استقرار نظام صنفی بخش فرهنگ
ب- بازنگری و اصلاح قوانین مطبوعات و تبلیغات نظام جامع حقوقی مطبوعات و رسانه‌ها و تبلیغات جهت طی مراحل قانونی
* به موجب مصوبه مجلس در جدول شماره یک برنامه ششم، متوسط نرخ بیکاری در برنامه ششم ۱۰.۲ درصد تعیین شد.
معافیت کارفرمایان و کارآفرینان از پرداخت حق بیمه مشروط بر استخدام فارغ‌التحصیلان
* به موجب مصوبه مجلس، برای ترغیب کارفرمایان و کارآفرینان بخش خصوصی و تعاونی به جذب نیروی کار جوان که طی برنامه ششم توسعه نسبت به جذب فارغ‌التحصیلان دانشگاهی با مدرک حداقل کارشناسی به صورت کارورزی اقدام نمایند، از پرداخت سهم بیمه کارفرما برای مدت ۲ سال از تاریخ شروع به کار معاف هستند.
در تبصره این ماده مقرر شد آیین‌نامه اجرایی این تبصره شامل شیوه معرفی، زمینه‌های کاری اولویت‌دار، نحوه تأمین هزینه و سایر موارد به پیشنهاد سازمان و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی طبق بودجه سنواتی به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
اعلام ضوابط استخدامی ایثارگران، فرزندان شهدا و جانبازان
* نمایندگان مجلس همچنین در بند ۶ دولت را مکلف کردند که علاوه بر اجرای ماده ۲۱ قانون جامع خدمات ایثارگران و تبصره های آن و اصلاحات بعدی تمام فرزندان شهداء و فرزندان جانبازان ۷۰ درصد و بالاتر را در طول برنامه استخدام کند.
* طبق بند ۷ ماده ۱۰۲ لایحه برنامه، جانبازانی که قبل از تصویب این قانون به صورت پیش از موعد یا عادی و بدون سنوات ارفاقی بازنشسته شده اند با رعایت شرط سنی کمتر از ۶۵ سال می توانند به خدمت اعاده و با تکمیل خدمت ۳۵ ساله خود و با رعایت شرایط عمومی به بازنشستگی نائل آیند، اما در تبصره این بند، عنوان شد که در صورت دریافت پاداش پایان خدمت در بازنشستگی اول پاداش مذکور مربوط به آن سنوات مجددا به این افراد تعلق نمی‌گیرد.
*وکلای ملت در ادامه و در جریان تصویب بند ۸ ماده ۱۰۲ لایحه برنامه پنج ساله ششم توسعه، ایثارگران و فرزندان شهدا را مشمول قوانین، مقررات و ضوابط استخدامی خاص مربوط به خود برشمرده و کلیه دستگاههای مشمول ماده ۲ قانون جامع خدمات رسانی ایثارگران را مکلف به انجام آن دانستند.
* بر اساس بند ۹ ماده ۱۰۲ کلیه فرزندان و همسران شهدا شاغل در دستگاههای موضوع ماده۲ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران می توانند با حداکثر ۸ سال سنوات ارفاقی و با دریافت حقوق و مزایای کامل بازنشسته شوند.
نمایندگان مجلس در بند ۱۰ ماده ۱۰۲ لایحه برنامه، ماده (۲۶) قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران را اصلاح و دو تبصره به آن الحاق کردند که در نهایت به شرح ذیل تغییر کرد:
*دولت موظف است به منظور حمایت از سلامت جانبازان پنجاه درصد (۵۰%) و بالاتر و جانبازان اعصاب و روان و شیمیایی و «جانبازان دارای محدودیت جسمی حرکتی» به تشخیص کمیسیون پزشکی بنیاد و براساس شدت و نوع ضایعات ناشی از مجروحیت و میزان ساعت کاری که از جانبازان مراقبت می‌شود، نسبت به برقراری و پرداخت حق پرستاری و حق همیاری بر مبنای حداقل دستمزد ماهانه کارگران اقدام و اعتبار مورد نیاز را در لوایح بودجه سنواتی منظور نماید.
* کلیه دستگاههای موضوع ماده ۲ این قانون مکلفند حداقل بیست و پنج درصد (۲۵%) از نیازهای استخدامی و تأمین نیروهای مورد نیاز خود را «اعم از رسمی، پیمانی، قراردادی، شرکتی» که وفق ضوابط و مجوزهای مربوط و جایگزینی نیروهای خروجی خود اخذ می‌نماید به خانواده‌های شاهد، جانبازان و آزادگان، همسر و فرزندان شهدا و جانبازان بیست و پنج درصد (۲۵%) و بالاتر، فرزندان و همسران آزادگان یک‌سال و بالای یک‌سال اسارت، اسرا و خواهر و برادر شاهد اختصاص دهند و پنج درصد(۵%) سهمیه استخدامی را نیز به رزمندگان با سابقه حداقل
تبصره ۱- وضعیت استخدامی مشمولین این ماده حداکثر پس از سه ماه رسمی‌قطعی می‌گردد.
تبصره ۲- والدین، همسران و فرزندان شهداء و جانبازان و آزادگان و رزمندگان با حداقل شش‌ماه سابقه حضور در جبهه شاغل در کلیه دستگاههای مشمول ماده (۲) قانون جامع ایثارگران و مؤسسات تابعه آنها، شرکتهای عمومی و دولتی، در صورت تنزل از پست سازمانی بالاتر، مشروط به عدم محکومیت آنها بر اساس آراء مراجع قضائی و یا اداری به تنزل پست، از کلیه حقوق و مزایای همان پست سازمانی یا همتراز شغل و پست قبلی برخوردار می‌شوند.
بیمه بیکاری برای اصحاب رسانه، فرهنگ و هنر
* به موجب مصوبه مجلس، اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه که شغل خود را از دست می‌دهند تحت پوشش بیمه بیکاری قرار می‌گیرند، دولت در چارچوب لوایح بودجه سنواتی کمک‌های اعتباری در اختیار صندوق بیمه بیکاری قرار می‌دهد.
بازنشستگی رانندگان وسایل نقلیه سنگین با ۲۵ سال سابقه پرداخت بیمه
* کلیه رانندگان وسایل نقلیه سنگین بین شهری راه‌سازی و راهداری که دارای ۳۰ سال سابقه گواهینامه پایه یک رانندگی هستند و ۲۵ سال سابقه پرداخت بیمه دارند، می‌توانند با ۲۵ روز حقوق بازنشست شوند.
مرخصی تشویقی برای مردان شاغل که صاحب فرزند می شوند
* کلیه مردان شاغل در قوای سه گانه، بخش‌های دولتی و عمومی غیردولتی که صاحب فرزند می شوند از دو هفته مرخصی اجباری(تشویقی) برخوردار می‌شوند.
